Wyjście Smoga

Rybniczanie o smogu. Raport z badania

Rybnik jest jednym z tych miejsc, gdzie w sezonie grzewczym stężenia zanieczyszczeń notorycznie przekraczają stany dopuszczalne. Postanowiliśmy sprawdzić, jak rybniczanie postrzegają problem smogu.

 

Czego dowiedzieliśmy się po przeprowadzonych badaniach?

  • Zdecydowana większość badanych uważa, że powietrze w Rybniku jest złej jakości, szczególnie w okresie jesienno-zimowym;
  • Dziewięciu na dziesięciu rybniczan zanieczyszczenie powietrza w mieście traktuje jako osobisty problemem swojej rodziny;
  • Zdaniem rybniczan, za złą jakość powietrza odpowiada przede wszystkim spalanie odpadów, spalanie złej jakości paliw i stosowanie niewydajnych kotłów centralnego ogrzewania;
  • Zdecydowana większość badanych dostrzega – z różnym natężeniem – sąsiadów spalających śmieci;
  • Dotychczasowe działania władz są uznawane za niewystarczające. Najczęściej postulowane rozwiązania, które władze powinny podjąć to: pomoc w uzyskaniu dostępu do sieci ciepłowniczej lub gazowej, karanie spalających odpady, dopłaty do zastąpienia ogrzewania węglowego bardziej ekologicznym i do wymiany starych kotłów na nowe, a także dopłaty do ocieplenia budynków;
  • Większość badanych chce przygotowania i wdrożenia planu walki z niską emisją;
  • Mieszkańcy domów deklarują gotowość podjęcia wysiłku związanego z inwestycją w ekologiczne źródło ciepła i ocieplenie domu – o ile wesprze ich finansowo miasto;
  • Interesująca jest gotowość rybniczan do rezygnacji ze spalania innych rzeczy niż opał – podjęcie tego rodzaju trudu zadeklarowało 3/4 badanych mieszkających w domach ogrzewanych węglem;
  • Tylko co dziesiąty mieszkaniec preferuje ogrzewanie domu węglem – wyżej stawiając sieć ciepłowniczą, gazową oraz pompy ciepła. Co prawda w sferze deklaracji, ale jednak aż 2/3 badanych jest gotowych zamienić węgiel na bardziej ekologiczne źródło ciepła.

Powyższe obserwacje mogą stanowić pomoc w przygotowaniu działań na rzecz ograniczenia zanieczyszczenia powietrza w Rybniku – podejmowanych przez władze, ale też przez całą lokalną społeczność: organizacje społeczne, grupy i ruchy nieformalne, samych mieszkańców. Potrzeba podjęcia takich działań jest pilna – w trakcie badań często pojawiała się bardzo silna frustracja i poczucie bezsilności dużej części rybniczan, zwłaszcza tych mieszkających w blokach, albo nie korzystających z węgla. Wyrazem tych emocji jest część z cytowanych w raporcie opinii. Widoczne jest tu ryzyko konfliktów między mieszkańcami Rybnika na tle prawa do czystego powietrza. Zaangażowanie w rozwiązanie problemu niskiej emisji nie oznacza więc tylko troski o zdrowie rybniczan. Jest również sygnałem, że miasto po prostu dba o swoich mieszkańców.

Materiały do pobrania:

Pomysł na przeprowadzenie badań, których podsumowaniem jest niniejszy raport, powstał w trakcie prac nad tworzeniem projektu „Wyjście smoga”. Projekt ten jest realizowany przez Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS i Krakowski Alarm Smogowy, a współfinansowany z Funduszy EOG w ramach programu „Obywatele dla Demokracji”.