Ukazał się nowy raport Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) dotyczący jakości powietrza w Europie. Jak można się spodziewać, Polska nadal jest w czołówce Europy, jeśli chodzi o zanieczyszczenie pyłem zawieszonym (PM 10 i PM 2.5), a zwłaszcza rakotwórczym i mutagennym benzo-alfa-pirenem [B(a)P].
Ich głównym źródłem jest indywidualne ogrzewanie domów przez spalanie paliw stałych takich jak węgiel czy drewno. Co gorsza, porównanie danych z ostatnich lat pokazuje, że emisja B(a)P rośnie.
Mapa Europy, która obrazuje stężenia benzo-alfa-pirenu, dość dobrze oddaje podział, który obowiązywał na naszym kontynencie do 1989 r. Uwagę przykuwa jednak przede wszystkim intensywnie bordowa plama w centrum – Polska.
Szczególnie przygnębiające dla nas może być porównanie danych dotyczących narażenia Europejczyków na benzo-alfa-piren (dostępne dane dotyczą roku 2012). Przedziały stężeń zaproponowane przez autorów raportu do zobrazowania skali problemu są dla nas nieosiągalne (strona 46). Najwyższe stężenia (powyżej 1,5 ng/m3) dotykają 13,6% mieszkańców Europy, a średnia ważona stężenia wyniosła 0,84 ng/m3.
Dla przypomnienia: dopuszczalna norma wynosi 1 ng/m3 (czyli jedna miliardowa grama na metr sześcienny powietrza – to pokazuje, jak niebezpieczna to substancja!). Tymczasem średnie stężenie B(a)P w Rybniku w tym samym 2012 r. wyniosło 15,1 ng/m3, przy czym najwyższe w lutym – 45,85 ng/m3 (słownie: czterdzieści pięć nanogramów). Tylko w czerwcu, lipcu i sierpniu oddychanie w Rybniku nie groziło narażeniem na raka płuca.
Ten sam raport powołuje się na dane, wg których w badanym roku 550 osób zmarło na raka płuca wywołanego wdychaniem B(a)P. Połowa przypadków dotyczy Polski i Rumunii. Mało? W 2011 r. na raka płuca zmarło w naszym województwie 2 700 osób. Nawet jeśli przyjąć, że nie tylko Śląsk zmaga się z niską emisją nikt nie zaprzeczy, że to u nas i w Małopolsce koncentruje się problem.
Upraszczając – powietrze w tym przypadku odpowiada za znaczną część zgonów wywołanych nowotworem płuca. A podsumowując – możemy prowadzić zdrowy tryb życia – a i tak mamy niebezpiecznie dużą szansę, by zachorować na chorobę utożsamianą z paleniem papierosów, bo mieszkamy w Rybniku, Wodzisławiu czy Jejkowicach.
***
Materiały do pobrania: Raport Air quality in Europe – 2015 report